750.000 τεμάχια νομισμάτων των δύο ευρώ κυκλοφόρησαν με την απεικόνιση της Βασιλικής Β΄ που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων.
Βασιλική Β’: Η «δίδυμη» της Αγιά-Σοφιάς
Το πιο διάσημο μνημείο του νότιου τμήματος του αρχαιολογικού χώρου είναι η επιβλητική Βασιλική Β΄. Ωστόσο, πριν φτάσετε σ’ αυτήν, θα περπατήσετε για λίγο σε έναν δρόμο που θεωρείται τμήμα της Εγνατίας οδού και θα βρεθείτε στη ρωμαϊκή Αγορά.
Η αρχαιότερη φάση της χρονολογείται στον 1ο αιώνα μΧ . και φτιάχτηκε πάνω σε κτίρια της πόλης των ελληνιστικών και πρώιμων ρωμαϊκών χρόνων. Αποτελούσε το διοικητικό κέντρο της τότε πόλης και υπήρχαν ναοί, δικαστήρια, βιβλιοθήκη, καταστήματα – τα ερείπια των οποίων θα δείτε γύρω.
Η ελληνιστική Αγορά, στον χώρο της οποίας θα περπατήσετε κατευθυνόμενοι προς τη Βασιλική Β’, έχει αλλοιωθεί σε μεγάλο βαθμό ακριβώς λόγω της ανέγερσης της εκκλησίας, γύρω στο 550.
Η εκκλησία είναι χτισμένη στα πρότυπα της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης. Έχει τέσσερις μεγάλους πεσσούς πάνω στους οποίους στηριζόταν ο τρούλος και δυο σειρές από κιονοστοιχίες.
Ο τρούλος κατέρρευσε πριν ολοκληρωθούν οι εξωραϊστικές εργασίες των εσωτερικών χώρων και έτσι απέμειναν οι επιβλητικοί πλαϊνοί τοίχοι. Ξεχωριστά χαρακτηριστικά της αποτελούν οι κίονες και η ποιότητα της γλυπτικής, με το τρυπάνι που δημιουργεί ένα πλέγμα από φύλλα που θυμίζουν πλεκτό. Η αναστήλωση του μνημείου έγινε το 1995-6. Πίσω από τη Βασιλική Β’ θα διακρίνετε ίχνη της παλαίστρας του 2ου μ.Χ αιώνα και τις βεσπασιανές (δημόσιες τουαλέτες) που σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση.
Στη νότια πλευρά της ρωμαϊκής αγοράς είναι κτισμένος ο βόρειος τοίχος της Βασιλικής Β’. Το οικοδόμημα απομακρύνεται ως προς την αρχιτεκτονική του από τον τύπο της ελληνικής βασιλικής και πλησιάζει τον τύπο της βασιλικής με τρούλο, όπως είναι η Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως. Δύο κιονοστοιχίες με 6 κολώνες η κάθε μια χώριζαν το εσωτερικό σε τρία κλίτη, με ολικό πλάτος 31μ. Το μεσαίο κλίτος στεγαζόταν με μια μεγάλη καμάρα. Η αρχή των τόξων που την στήριζαν, φαίνεται ψηλά στους πεσσούς. Επάνω από τα πλάγια κλίτη και το νάρθηκα ήταν ο γυναικωνίτης που είχε μορφή Π. Ο μαρμάρινος στυλοβάτης του τέμπλου σώζεται στη θέση του και το ιερό στην ανατολική του πλευρά έχει μια μεγάλη ημικυκλική αψίδα. Συμμετρικά στην αψίδα του ιερού είναι κτισμένες δυο μικρές αψίδες στη Β.Α και Ν.Α γωνία της εκκλησίας, που ανήκουν στα προκτίσματα.
Στα Β.Α βρίσκεται το βαπτιστήριο, ένα τετράγωνο δωμάτιο (6,89Χ5,57μ.). Το δάπεδό του πλακοστρωμένο άλλοτε, έχει στο μέσο μια τετράγωνη αβαθή λεκάνη (2,51Χ1,83μ.), εφοδιασμένη με αγωγό για την αποχέτευση του νερού. Το βαπτιστήριο επικοινωνεί στα ανατολικά του με ένα στενόμακρο δωμάτιο που καταλήγει σε μια μικρή αψίδα. Το δωμάτιο αυτό χρησιμοποιούνταν κατά την τελετή του βαπτίσματος και ίσως ήταν κατηχουμενείο ή χρισμάριο.
Στη Β.Α γωνία υπάρχει χώρος που μάλλον ήταν το διακονικό της εκκλησίας κι όταν αυτή καταστράφηκε, τότε το δωμάτιο μεταβλήθηκε σε παρεκκλήσι. Τα τρία κλίτη του ναού επικοινωνούν με το νάρθηκα με τρεις εισόδους. Με τη καταστροφή της Βασιλικής, ο νάρθηκάς της που έμεινε ανέπαφος μεταβλήθηκε σε μικρή εκκλησία και με το κτίσιμο της αψίδας δημιουργήθηκε ο χώρος για το ιερό.
Αίθριο Δε χτίστηκε αν και ετοιμάστηκε γι’αυτό ένας μεγάλος χώρος. Χωρίς αυτό, το μήκος του ναού είναι 62 περίπου μέτρα και το πλάτος του μαζί με τα προκτίσματα περίπου 47 μέτρα. Για τον αρχιτεκτονικό τύπο και τη διακόσμησή της χρησίμευσαν σαν πρότυπα οι περίφημες εκκλησίες της Κων/πολης, Αγία Σοφία και Αγία Ειρήνη. Έξοχα δείγματα διακοσμητικής τέχνης είναι τα κιονόκρανα, τα επίκρανα και τα επιθήματα. Πλατειά φύλλα ακάνθου απλωμένα στον κάλαθο του κιονόκρανου και λογής-λογής φυλοστοιχίες είναι τα διακοσμητικά θέματα. Το τρυπάνι σκάλισε τόσο βαθειά τα περιγράμματα που έκανε το μάρμαρο να μοιάζει με δαντέλα.
Η μεγάλη και ωραία Βασιλική Β’, στο κεντρικότερο σημείο της πόλης των Φιλίππων κτίσθηκε το 550μ.Χ περίπου. Πριν όμως ολοκληρωθούν οι εξωραϊστικές εργασίες του εσωτερικού χώρου, κατέρρευσε ο τρούλος.
