ΠολιτισμόςΠρωτοσέλιδα
Παγγαίο: Εξερευνώντας το «Πήλιο της Καβάλας»
Ορειβατικές διαδρομές, φύση και γαστρονομία σε ένα διαφορετικό βουνό.
ΑΠΟ ΤΟΝ
ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΤΡΟΥΔΗ
Γνωστό για τα αρχαία χρυσωρυχεία του που τροφοδοτούσαν τις εκστρατείες του Φιλίππου του Β’, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το Παγγαίο είναι, χωρίς δεύτερη σκέψη, ένα από τα γνωστότερα σημεία ενδιαφέροντος στον νομό Καβάλας.Ανεξερεύνητο, underrated, και βαθιά αυθεντικό, το Παγγαίο κρύβει καταπληκτικά μονοπάτια, μοναστήρια και άγνωστες γαστρονομικές οάσεις που οι περισσότεροι δεν μπορούν καν να φανταστούν.
Γεμάτο οξιές, πλατάνια, δρύες, έλατα και γραφικά χωριά που φημίζονται για τα παραδοσιακά προϊόντα τους, το Παγγαίο ξεχωρίζει για τις πολύ ενδιαφέρουσες ορειβατικές διαδρομές του και τα ανέγγιχτα δάση του. Ένα από τα πιο γνωστά μονοπάτια είναι το μονοπάτι της Αυλής, ενώ το πιο εντυπωσιακό εκείνο της Εικοσιφοίνισσας. Ακόμα, εξίσου μαγευτικό είναι το μονοπάτι του Ροδολίβους, μιας και διασχίζει τις κορυφογραμμές του βουνού, ενώ στο μονοπάτι της Μεσορόπης κυρίαρχο είναι το υδάτινο στοιχείο. Φυσικά, για αρχάριους ορειβάτες, καλή λύση είναι τα Μαύρα Νερά και το μονοπάτι της Πρώτης. Αν πάλι θέλετε να περάσετε μια νύχτα στο βουνό και να ζήσετε την νυχτερινή μαγεία της άγριας φύσης, να θυμάστε ότι στο βουνό υπάρχουν πέντε ορειβατικά καταφύγια με το ψηλότερο -το καταφύγιο Στέργιος Χατζηγεωργίου– να βρίσκεται στα 1.750 μέτρα με χωρητικότητα μέχρι 60 άτομα.
Οι λάτρεις των κορυφών αρκεί να γνωρίζουν ότι ψηλότερη κορυφή είναι η Κοζνίτσα -γνωστή και ως Μάτι– στα 1.956 μέτρα, ενώ ακολουθεί το Πιλάφ-Τεπέ στα 1.870 μέτρα. Βέβαια, η κορυφή Μάτι, αν και η ψηλότερη, δεν παρουσιάζει κανένα ορειβατικό ενδιαφέρον, καθώς έχει παραδοθεί στην αποκαρδιωτική εικόνα των κεραιών τηλεφωνίας και τηλεόρασης.
Ωστόσο, παρά την σύγχρονη επέλαση της τεχνολογίας, λένε ότι στην αρχαιότητα, πάνω ψηλά στην κορυφή του βουνού βρίσκονταν μικρά ιερά αφιερωμένα στον θεό Διόνυσο, όπου μια γυναίκα μάντισσα έδινε μυστηριώδεις χρησμούς με την βοήθεια των προφητών, μαντικών «συνεργατών» προερχόμενους από το θρακικό φύλο των Βησσών. Πάντως, οποία και να είναι η αλήθεια, δεν περνάει απαρατήρητο το γεγονός ότι το Παγγαίο πρωταγωνιστεί με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο σε όλες τις ιστορίες της μυθολογίας που αφορούν σκοτεινές μορφές. Από τον βίαιο θάνατο του Ορφέα μέχρι την θεϊκή ανακάλυψη των ορυχείων χρυσού από τον Κάδμο, οι θεωρίες συνωμοσίας της μυθολογίας για το τι συνέβαινε στις βραχώδεις κορυφές του Παγγαίου δίνουν και παίρνουν.
Αφήνοντας πίσω τις κορυφές του Παγγαίου πηγαίνουμε προς τα κάτω στο βουνό, ανακαλύπτουμε τα χωριά του και αναρωτιόμαστε τι είναι αυτό που τα ενώνει. Πυκνή βλάστηση και τρεχούμενα κρύα νερά ανάμεσα στις απόκρημνες καταπράσινες πλαγιές κάνουν τα λιγοστά χωριά του Παγγαίου να ξεχωρίζουν από μακριά.
Από την Μουσθένη με τα τοξωτά γεφύρια και τα λιθόκτιστα παραδοσιακά σπίτια και την Μεσορόπη με τα επιβλητικά αρχοντικά του 19ου αιώνα μέχρι το Παλαιοχώρι με το Βρανόκαστρο και τον ιστορικό παραδοσιακό οικισμό της Ελευθερούπολης, τα χωριά του Παγγαίου φημίζονται για το τσίπουρο, τα τυριά, το ταχίνι και τα αμυγδαλωτά, αλλά και για την βαλκανοθωμανική αισθητική τους που αποτυπώνεται στα παραδοσιακά σπίτια και δίκαια έχει προσδώσει στο Παγγαίο την ονομασία «Πήλιο της Καβάλας».
Φυσικά, όταν επισκεφθείτε τα χωριά του Παγγαίου, μην ξεχάσετε οπωσδήποτε να αναζητήσετε και τις λεγόμενες Τρύπες της Παναγίας, ένα σπάνιο σπηλαιοειδές εκκλησάκι που λέγεται ότι, αν το ακολουθήσετε μέχρι το τέλος, θα φθάσετε στην Μονή της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας στην άλλη πλευρά του βουνού.
Χτισμένη σε ύψος περίπου 700 μέτρων στην βόρεια πλευρά του Παγγαίου, η Μονή της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας είναι ένα από τα πιο must αξιοθέατα, άπαξ και βρεθείτε στο Παγγαίο. Ιδρυμένη χωρίς απόλυτη βεβαιότητα τον μακρινό 8ο αιώνα, η μονή έχει μια ενδιαφέρουσα και συνάμα σκοτεινή ιστορία, καθώς μέχρι σήμερα δεν είναι ξεκάθαρο πότε ακριβώς δημιουργήθηκε. Έχοντας αποτελέσει φάρο γνώσης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία χάρη στην πολύ πλούσια βιβλιοθήκη της, που λεηλατήθηκε βίαια από τον βουλγαρικό στρατό το 1914 με τα λάφυρα να βρίσκονται μέχρι σήμερα στην Σόφια και σε ιδιωτικές συλλογές των ΗΠΑ, η μονή είναι ένα γυναικείο μοναστήρι σήμερα αποτελώντας ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα στην Ανατολική Μακεδονία.
Επειδή, όμως, καμία επίσκεψη δεν τελειώνει χωρίς ένα ποτήρι κρασί, μην ξεχνάτε ότι στους πρόποδες του Παγγαίου θα βρείτε αρκετά οινοποιεία με φημισμένα κρασιά, όπου μπορείτε να οργανώσετε μια wine tasting επίσκεψη. Μεταξύ άλλων, μπορείτε να επισκεφθείτε τα οινοποιεία Βιβλία Χώρα και το οινοποιείο «Νίκος Λαζαρίδης» για αξέχαστες εμπειρίες στους δρόμους του κρασιού της Μακεδονίας.
