ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ – ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» στο Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων

Η ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΦΙΛΙΠΠΩΝ, ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΘΑ­ΣΟΥ διοργανώνει συναυλία στο αρχαίο θέατρο των ΦΙΛΙΠ­ΠΩΝ, με την ευγενική συμβολή του ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙ­ΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ και της ΕΦΟΡΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΒΑΛΑΣ-ΘΑΣΟΥ στις 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019,  με το εμβ­λη­­μα­­τικό  έργο των  ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ – ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ». Συμπράττουν η  ΜΕΙΚΤΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ΝΕΩΝ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΝΕΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ και η ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ υπό την  διεύθυνση του αρχιμουσικού ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΗΜΗ­ΝΑ­ΚΗ. Ερμηνεύουν  ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΤΣΙΡΑΣ και ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΝΙΟΣ. Αφηγητής ο ηθοποιός  ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, με την ευγενική υποστήριξη του ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ.

 Ο ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ για το «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» :

«…Η παραμονή μου στην Ευρώπη με έκανε να βλέπω πιο καθαρά το δράμα του τόπου μας. Εκεί αναπηδούσε πιο ανά­γλυφο το άδικο που κατάτρεχε τον ποιητή. Σιγά-σιγά αυτά τα δύο ταυτίστηκαν μέσα μου. Το επαναλαμβάνω, μπορεί να φαί­νε­ται παράξενο, αλλά έβλεπα καθαρά ότι η μοίρα της Ελλάδας ανάμεσα στα άλλα έθνη ήταν ότι και η μοίρα του ποιητή ανάμε­σα στους άλλους ανθρώπους – και βέβαια εννοώ τους ανθρώπους του χρήματος και της εξουσίας. Αυτό ήταν ο πρώτος σπινθή­ρας, ήταν το πρώτο εύρημα. Και η ανάγκη που ένιωθα για μια δέηση, μου ‘δωσε ένα δεύτερο εύρημα. Να δώσω, δηλαδή, σ’ αυ­τή τη διαμαρτυρία μου για το άδικο τη μορφή μιας εκκλησια­στι­κής λειτουργίας. Κι έτσι γεννήθηκε το «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ»…». (1959).

 Ο ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ για το «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ» :

«…Κάποιο μεσημέρι, στο όρθιο του Λουμίδη, μπροστά στο ΄Παλλάς΄, εκεί που έπινε τον μοναδικό καφέ εσπρέσο η αθη­ναϊκή ιντελιγκέντσια, Σεπτέμβριο νομίζω του ΄60, με πλησίασε ο Οδυσσέας Ελύτης. Αφού μου μίλησε για το πόσο εκτιμά την προσπάθειά μου και πόσο αγάπησε τον ΕΠΙΤΑΦΙΟ, πρόσθεσε: Τελείωσα το ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ, το έργο της ζωής μου, νομίζω. Θα ΄θελα να σας το έστελνα κάπου, γιατί κάτι μου λέει ότι θα σας εμπνεύσει… Αφού τον ευχαρίστησα, έγραψα τη διεύθυνσή μου στο Παρίσι και του την έδωσα. Δεν πέρασε μήνας κι ο παριζιά­νος ταχυδρόμος άφησε στο θυρωρείο το φρεσκοτυπωμένο βι­βλίο του Ελύτη. Αφού το ρούφηξα μονομιάς, απ΄ την πρώτη ως την τελευταία λέξη, βάλθηκα να το μελοποιήσω. Ίσως στην αρχή να είχα την πρόθεση να μην αφήσω απ έξω κανένα στίχο… Μετά συνειδητοποίησα ότι η σύνθεση που θα προέκυπτε, θα είχε σίγουρα διάρκεια δεκάδων ωρών. Εξάλλου στίχοι όπως το ΕΝΑ ΤΟ ΧΕΛΙΔΟΝΙ, ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΑΙΜΑΤΑ, ΑΝΟΙΓΩ ΤΟ ΣΤΟ­ΜΑ ΜΟΥ, ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΗΛΙΕ ΝΟΗΤΕ, ΝΑΟΙ ΣΤΟ ΣΧΗΜΑ Τ΄ΟΥΡΑΝΟΥ… με τράβηξαν σα μαγνήτες. Τους μελο­ποίη­σα αμέσως κι άρχισα πάλι να τους τραγουδώ προς μεγάλη χαρά της μικρής Μαργαρίτας και απελπίζοντας τη Μυρτώ με­σα σε κείνο το μικροσκοπικό δωμάτιο, στο οποίο έπρεπε να τα κάνουμε όλα [….]  Λίγο λίγο η μορφή της νέας μου σύνθεσης άρχισε να ξεκαθαρίζει στο μυαλό μου. Πρέπει να είχα δύο πρό­τυπα : Το ένα ήταν τα ορατόρια του Μπαχ. Εκεί που έχουμε τις άριες, τα ρετσιτατίβα και τα κοράλ. Το άλλο ήταν η λειτουργία, όπου έχουμε τις ψαλμωδίες των ιερέων, την ανάγνωση των Ευ­αγ­γε­λίων και τα τροπάρια του δεξιού και του αριστερού ψάλτη. Τρία βασικά στοιχεία και στις δύο περιπτώσεις. Αυτά υπήρχαν στο ποίημα του Ελύτη. Έπρεπε τώρα η τελική επιλογή μου να επεκταθεί σε όλο το έργο, ώστε να μη χαθεί η ενότητά του και να μην προδοθεί ο στόχος του ποιητή : Η ΓΕΝΕΣΙΣ, ΤΑ ΠΑΘΗ και ΤΟ ΔΟΞΑΣΤΙΚΟΝ θα έπρεπε να αντιπροσωπεύονται αναλο­γικά έτσι ώστε να μη χαλάσει η ισορροπία του έργου».

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΦΙΛΙΠΠΩΝ, ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΘΑΣΟΥ κ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ :

«Συγχαίρω ιδιαίτερα και εγκάρδια όλους τους συντελεστές και όλους τους μετέχοντες στην παρουσίαση του μεγάλου και μοναδικού αυτού έργου του πολιτισμού, της ιστορίας, της πί­στεως και της πατρίδος μας, το οποίο παρουσιάζει και διοργα­νώ­νει η τοπική μας Εκκλησία  στο αρχαίο θέατρο των Φιλίπ­πων, συνδέοντας με τον τρόπο αυτό την παράδοση με το σή­με­ρα, την μουσική με την τέχνη, την θρησκεία με την ποίηση, την ομορφιά του λόγου με την δύναμη της εικόνος, την φωνή με την σκέψη, την ιστορία με το μέλλον μας, τους προγόνους μας με την νεολαία μας. Όλοι μας ευρισκόμενοι μπροστά στο ΄ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ΄, στο συγκλονιστικό αυτό μελούργημα και παγ­κο­σμίου αξίας εμβληματικό έργο του μεγάλου μουσουργού και μοναδικού μουσικοσυνθέτου Μίκη Θεοδωράκη που έκαμε γνω­στή την Ελλάδα μας σε ολόκληρο τον κόσμο, και του μεγάλου νομ­πελίστα ποιητού της Ελλάδος μας Οδυσσέα Ελύτη, υποδε­χό­μεθα τους συντελε­στές και τους επισκέπτες μας, και καλοσω­ρίζομε όλους στην πρώτη Αποστολική και Χριστιανική Εκκλη­σία των Φιλίππων, πού ίδρυσε ο άγιος Απόστολος Παύλος, στην Εὐρώπη και στην Ελληνική Μακεδονία μας. Η νεολαία μας, η ελπίδα μας, το μέλ­λον μας, τα παιδιά μας ας γίνουν συν­εχι­στές αυτού του μεγα­λείου του ελληνισμού και της χριστια­νωσύνης έχοντας σαν πρό­τυπα και ινδάλματα όλους εκείνους που αφιέρωσαν την ζωή τους στην επιστήμη και στον πολιτι­σμό, στην ιστορική αλή­θεια και την τέχνη, στην αγάπη για την πατρίδα τους και την βαθειά θρησκευτικότητά τους και τον σεβασμό τους στην αγία μας εκκλησία, στην αξιωσύνη και την προκοπή, στην ομόνοια και την ειρήνη, στην φιλανθρωπία και την χριστιανική αγάπη, στην αφιέρωσή τους στον πληγω­μένο συνάνθρωπο και στην αλληλεγγύη και την συναντίληψη όλων των ανθρώπων και των λαών, στην μοναδική γλώσσα της μουσικής και της ποιή­σεως, στο Ευαγγέλιο της Αγάπης και στον Χριστό.

Ας θυμώμαστε αυτή την νύκτα του ΄ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙΝ΄ στην Καβάλα και στους αρχαίους Φιλίππους, σαν ημέρα ιδική μας, των παιδιών μας και της ζωής μας…».

 Ο Δ/ΝΤΗΣ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ ΝΕΩΝ του ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ,  ΚΑΘ. ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ  ΑΠΘ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ :

«Το ΄ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ΄ δεν είναι απλά ένα μεγάλο έργο. Είναι μια κεντρική αρτηρία του πολιτισμού μας, του ελληνικού μα και του παγκόσμιου. Σάρκα από τη σάρκα μας, που κάνει τα έσχα­τα να εισβάλουν στην ιστορία και να δίνουν διαστάσεις ρεαλι­σμού στο όνειρο. Με μεγάλη χαρά και ενθουσιασμό φτάσαμε και αυτή τη φορά στην ανάγνωσή του, σαν προσκυνητές σε τόπο ιερό».

 ΣΥΜΦΩΝΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΔΗΜΟΥ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ

Η ΣΟΔΘ ιδρύθηκε το 1987. Πρώτος καλλιτεχνικός δ/ντής της ορχήστρας διετέλεσε ο Κοσμάς Γαλιλαίας. Την καλλιτε­χνι­κή διεύθυνση και τον συντονισμό της ορχήστρας ανέλαβαν στη συνέχεια οι αρχιμουσικοί Δημήτρης Αγραφιώτης και Βύ­ρων Φιδετζής και ο τσελίστας Χρήστος Γρίμπας. Αποτελείται από καταξιωμένους μουσικούς και συμμετέχει δυναμικά στα μουσικά δρώμενα της πόλεως με εκπαιδευτικές συναυλίες,  δι­ε­θνείς διαγωνισμούς, συμπαραγωγές με άλλους φορείς και ορχή­στρες, σε φεστιβάλ, με συναυλίες σε όλη την Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Σε όλα αυτά τα χρόνια της λειτουργίας της, είχε τη χαρά και την τιμή να φιλοξενήσει μεγάλους σολίστες και μαέ­στρους όπως οι: Δ. Σγούρος, Γ. Δεμερτζής, Λ. Καβάκος, Μ. Τιρίμος, Γ. Βακαρέλης, Γ. Λαζαρίδης, Σ. Κατσαρής, V. Repin, I. Oistrach κ. ά. Έχει εμφανιστεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο Θέατρο Λυκαβηττού, καθώς και σε πολλές πόλεις στην Ελ­λά­δα (Βέροια, Λάρισα, Νάουσα, Μεσολόγγι, Δράμα, Ηγουμε­νίτσα, Καβάλα, Σέρρες, Βόλο, Πρέβεζα, Καστοριά, Κέρκυρα κ.ά.) και στο εξωτερικό, όπως στο Αρχαίο Θέατρο της Εφέσου και στην Κύπρο. Έχει συμπράξει σε πολλές παραστάσεις όπερας και μπαλέτου. Έχει ηχογραφήσει τις ΄Τέσσερις Εποχές΄ του A. Vi­­valdi με σολίστ τον Λ. Καβάκο και μαέστρο τον Κοσμά Γα­λιλαία και την ΄Δημιουργία΄ του J. Haydn υπό την διεύθυνση του Βύρωνα Φιδετζή το 2000. Από το 2001 μέχρι και σήμερα την θέση του μόνιμου αρχιμουσικού έχει ο Χάρης Ηλιάδης. Τον καλλιτεχνικό συντονισμό της ορχήστρας έχει αναλάβει από τον Απρίλιο του 2018 η αρχιμουσικός Λίζα Ξανθοπούλου.

ΧΟΡΩΔΙΑ ΝΕΩΝ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ

Η Χορωδία Νέων «Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Θεσ/ νίκης» ιδρύθηκε το 1991 από τον παν. αρχ. π. Δαβίδ Τζιουμάκα, νυν Μητροπολίτη Γρεβενών, και τον σημερινό μαέστρο Χρυ­σό­στομο Σταμούλη. Σήμερα τελεῖ υπό την ευλογία του Παναγ. Μητροπολίτου Θεσ/νίκης κ. Ανθίμου και με την επίβλεψη του παν. αρχιμ. π. Δημητρίου Χάνδακα του προϊσταμένου της εν­ορίας αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου Θεσ/νίκης. Στόχος της είναι η συμμετοχή της στη Θεία Λειτουργία, την οποία ψάλλει κάθε δεύτερη Κυριακή στον ιερό Ναό αγίου Ιωάννου Προδρόμου (Παπάφειο Ίδρυμα Θεσ/νίκης). Παράλληλα, ασχολείται με ρε­περτόριο κυρί­ως  έντεχνης και παραδοσιακής ελληνικής μουσι­κής. Σκοπός της είναι η προώθηση της ελληνικής μουσικής (Βυζαντινής – Δημοτικής – Σύγχρονης) στη χορωδιακή πράξη και η ανάδειξη της πολιτιστικής υπόστασης της Ορθόδοξης Εκ­κλησίας. Στο ιστορικό της έχει  πλήθος συναυλιών τόσο στη Θεσσαλονίκη ό­σο και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας (Αθήνα, Αλεξ­ανδρούπολη, Χανιά, Αργοστόλι, Βέροια, Καλλιθέα και Ά­φυ­το Χαλκι­δικής, Κιλκίς, Κοζάνη, Ληξούρι, Μυτιλήνη, Ξάνθη, Φλώρινα, Φέρρες  κ.ά.) με αφιερώματα στον Στ. Κουγιουμτζή, στον Απ. Καλδάρα  στον Μ. Τόκα κ.ά. Συνεργάστηκε με τους συν­θέτες Στ. Κουγιουμτζή, Γ. Μαρκόπουλο, Ν. Κηπουργό, Δ. Σαββόπου­λο, Ν. Ξυδάκη και τους τραγουδιστές Γ. Νταλάρα, Μ. Μητσιά, Κ. Μακεδόνα, Δ. Μπάση, Γ. Ανδρεάτο, Χ. Γαργανου­ράκη, Λ. Καλημέρη, Μ. Κανά, Αν. Καρακότα, Π. Θεοχαρίδη, Μ. Χατζη­μανώλη, Μ. Παπαζήση, Δ. Κεχαγιά, κ.ά.. Στο εξωτερικό η Χορωδία έχει δώσει συναυλίες στην Κωνσταντινούπολη σε πόλεις της Γερμανίας, στην Κύπρο, στην Ελβετία, στην Γαλλία και στην Αυστρία.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΝΑΚΗΣ – ΑΡΧΙΜΟΥΣΙΚΟΣ

Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε πιάνο και μουσική θεωρία στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης και πιάνο με τη Δόμνα Ευνουχίδου στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέ­χνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Το 2007, με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών, μετοίκησε στην Αυστρία για μετα­πτυ­χιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστα­τι­κών Τεχνών της Βιέννης. Εκεί σπούδασε διεύθυνση ορχή­στρας με τον αρχιμουσικό Ούρος Λάγιοβιτς, καθώς επίσης δι­εύθυνση χορωδίας και συνοδία. Διετέλεσε αρχιμουσικός της Ορ­χήστρας Δωματίου «Ορφέας» της Βιέννης. Παρηκολούθησε σεμι­νάρια διεύθυνσης των Μέτα, Ρατλ, Χάρντινγκ και Μέτ­τερς. Έχει διευθύνει σημαντικές αυστριακές ορχήστρες, όπως: Συμφωνική Ορχήστρα Ραδιοφωνίας και Ορχήστρα Δωματίου Βιέννης, Ορχήστρα Δωματίου Γκρατς, Ορχήστρα Pre Arte Παν­επι­στημίου Βιέννης. Συνέπραξε επίσης με τη Φιλαρμονική Ορ­χήστρα Ρζέζοφ (Πολωνία), την Κρατική Ορχήστρα Κύ­πρου, την Ορχήστρα των Χρωμάτων, την Ορχήστρα Πλοέστι Ρουμανίας και τη Δημοτική Ορχήστρα Αθηνών. Έχει αποσπά­σει σημαντικές διακρίσεις στον Β΄ Διεθνή Διαγωνισμό Αρχιμου­σι­κών (Βάιτς Αυστρίας, 2^η θέση), καθώς και στους διαγωνι­σμούς του Βασιλικού Κολλεγίου Μουσικής Μάντσεστερ (2013) και «Δημήτρης Μητρόπουλος» (Αθήνα, 2010). Το 2012 επιλέ­χθηκε από τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου μεταξύ είκοσι ταλαντούχων νέων αρχιμουσικών της Ευρώπης. Στην ΕΛΣ διηύθυνε την παράσταση της όπερας Η σταχτοπούτα [La cenerentola] (Ολύμπια, 2013-14).

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΥΛΙΑΣ

• ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Θεσσαλονίκης,

• Διεύθυνση Ορχήστρας: Κωνσταντίνος Δημηνάκης.

Μεικτή Χορωδία Νέων αγ. Ιω. Χρυσόστομου Θεσ/νίκης,

• Διεύθυνση – Διδασκαλία: Χρυσόστομος Σταμούλης,
• Τραγουδούν : Γιάννης Κότσιρας – Ανδρέας Ζένιος,
• Αφηγητής: Βασίλης Σπυρόπουλος,
• Μπουζούκι: Ηλίας Βελλής – Χρήστος Τσαϊρίδης,
• Κιθάρα: Μάριος Μακρής,
• Σαντούρι: Βαγγέλης Πασχαλίδης,
• Πιάνο: Βαλέρια Χαριτίδου,
• Ήχος – Φως: Q SOUND AND LIGHT,
• Ηχοληψία : Δημήτριος Μπουρμπούλης,
• Τεχνική Υποστήριξη : Γεώργιος Παρασκευόπουλος.

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ:

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΦΙΛΙΠΠΩΝ, ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ & ΘΑΣΟΥ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΩΝ ΦΙΛΙΠΠΩΝ (ΚΑΒΑΛΑ) ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2019 ΣΤΙΣ 9 ΤΟ ΒΡΑΔΥ

-ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ­-