Καβάλα: Τα αδήλωτα ενοίκια και οι Βούλγαροι μεγαλοϊδιοκτήτες

Ρεπορτάζ της Αλεξίας Καλαϊτζής στην Καθημερινή 

«Διαθέσιμο διαμέρισμα στη Νέα Πέραμο, με τέσσερις κρεβατοκάμαρες, δύο μπάνια, εξοπλισμένη κουζίνα και ιδιωτική αυλή. Αν ενδιαφέρεστε, θα στείλω φωτογραφίες και τοποθεσία». 

Αυτή είναι μία τυπική αγγελία ενοικιαζόμενου δωματίου στην παραλιακή ζώνη της Καβάλας που μπορεί να διαβάσει κάποιος στα αγγλικά και τα βουλγαρικά σε ιστοσελίδες ή γκρουπ στο facebook. Σε πολλές περιπτώσεις ωστόσο τα ακίνητα που διαφημίζονται δεν είναι καταχωρημένα σε καμία επίσημη πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης.

«Δεν μπορείς να τα βρεις πουθενά σε Airbnb ή Booking. Ξέρουμε ότι είναι αδήλωτα και άρα φοροδιαφεύγουν», περιέγραψαν στην «Κ» επαγγελματίες της περιοχής.

Τα αδήλωτα ενοικιαζόμενα βραχυχρόνιας μίσθωσης αυξάνονται κατακόρυφα τα τελευταία τρία τέσσερα χρόνια σε παραλιακές περιοχές της Καβάλας που γνωρίζουν έντονη τουριστική ανάπτυξη, όπως η Νέα Πέραμος, η Τούζλα και η Ηρακλείτσα. Οπως καταγγέλλουν φορείς, κάτοικοι και επαγγελματίες, η παράτυπη λειτουργία αυτών των μονάδων προκαλεί μια σειρά αρνητικών συνεπειών στην τοπική οικονομία.

Αθέμιτος ανταγωνισμός

«Κάποιος αγοράζει ένα σπίτι για εξοχικό και έπειτα το εκμεταλλεύεται. Δεν φιλοξενεί δηλαδή μόνο την οικογένειά του. Αυτό μας “χτυπάει” και δεν υπάρχει τρόπος για το σύστημα να αντιδράσει γιατί στα χαρτιά το σπίτι εμφανίζεται ως ιδιωτική κατοικία», ανέφερε ο Αντώνης Μιτζάλης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ξενοδόχων Καβάλας. Οπως τόνισε, δημιουργείται αθέμιτος ανταγωνισμός καθώς οι ιδιοκτήτες των ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων που λειτουργούν παράτυπα μπορούν να προσφέρουν χαμηλότερες τιμές, καθώς δεν επωμίζονται ούτε το βάρος της φορολογίας και των μισθών, ούτε τα έξοδα που απαιτούνται για τη συμμόρφωση στις διατάξεις και τους κανονισμούς ασφαλείας. Ο κ. Μιτζάλης περιέγραψε πως το πρόβλημα δεν εντοπίζεται στους μήνες αιχμής αλλά στην αρχή και το τέλος της τουριστικής περιόδου. «Εκείνη την περίοδο, ειδικά οι μικρές οικογενειακές μονάδες “πονάνε”».

Στο «παιχνίδι» και οι Βούλγαροι

Η τάση αυτή ξεκίνησε από Ελληνες ιδιοκτήτες που άρχισαν να εκμεταλλεύονται τις εξοχικές τους κατοικίες, χωρίς να δηλώνουν πουθενά το εισόδημα που λαμβάνουν. Στο «παιχνίδι» ωστόσο έχουν μπει έντονα και οι Βούλγαροι, που από το 2020 ξεκίνησαν να αγοράζουν με φρενήρη ρυθμό τόσο διαμερίσματα Ελλήνων όσο και οικόπεδα στα οποία χτίζουν σπίτια και βίλες. Επειτα τα χωρίζουν σε διαμερίσματα ώστε να μπορούν να τα εκμεταλλευτούν οικονομικά.

Η Κατερίνα Κατανά-Τσαλίκη είναι ιδιοκτήτρια οικογενειακής μονάδας στη Νέα Ηρακλείτσα. «Οι Βούλγαροι τα προωθούν σε Βούλγαρους. Δεν φαίνονται οι ιδιοκτήτες, μόνο οι διαχειριστές. Εχει εξελιχθεί όμως σε αθέμιτο ανταγωνισμό όλο αυτό. Αυτοί προσφέρουν 70 ευρώ ένα διαμέρισμα για μια ολόκληρη οικογένεια. Εμείς δεν μπορούμε να επιβιώσουμε με τόσο χαμηλές τιμές», υπογράμμισε. Οπως περιέγραψε, οι Βούλγαροι ιδιοκτήτες δημιουργούν σελίδες στο facebook για κάθε περιοχή μέσω των οποίων διαφημίζουν τα διαμερίσματα τους. «Eχουν σταματήσει πλέον να μας στέλνουν email οι επισκέπτες. Oσοι είναι από τη Βουλγαρία και θέλουν να έρθουν στην περιοχή μπαίνουν στις σελίδες αυτές και αναρτούν μια αγγελία, ρωτώντας ποιο σπίτι είναι διαθέσιμο τις ημερομηνίες που ενδιαφέρονται. Είναι τόσα πολλά που ξέρουν ότι θα βρουν. Οι Βούλγαροι που διαχειρίζονται τα σπίτια, τούς απαντούν αμέσως και μάλιστα στη γλώσσα τους. Εμείς δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε τον ρυθμό αυτό», πρόσθεσε.

Ανάγκη για ελέγχους

Από την πλευρά του ο Αντώνης Μιτζάλης υπογράμμισε ότι τα αδήλωτα ενοικιαζόμενα πλήττουν τον κλάδο ανεξαρτήτως της εθνικότητας αυτού που παρανομεί. «Δεν μπορούμε να βάλουμε “διαβατήριο” στην παρανομία, εφόσον δεν έχουν γίνει έλεγχοι που θα μας δίνουν σαφή στοιχεία», είπε χαρακτηριστικά.

Την ανάγκη για ελέγχους υπογράμμισε μιλώντας στην «Κ» και ο δήμαρχος Παγγαίου Φίλιππος Αναστασιάδης, αναφέροντας ότι την παρούσα στιγμή κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει το εύρος αυτής της παράτυπης δραστηριότητας. Ο ίδιος υποστήριξε ότι έχει επικοινωνήσει το ζήτημα στην πολιτεία ζητώντας να γίνουν οι απαραίτητοι έλεγχοι ώστε να διαπιστωθεί το μέγεθος και το αποτύπωμα στην τοπική και εθνική οικονομία.

«Ανέβασαν τις τιμές των οικοπέδων στην περιοχή»

Η Ρίτσα Καραγιαννίδου, εργολάβος που δραστηριοποιείται επί χρόνια στην περιοχή, εντοπίζει και ένα ακόμα πρόβλημα: «Οι Βούλγαροι αγόραζαν πολλά οικόπεδα πολύ ακριβότερα από την πραγματική τους αξία, με αποτέλεσμα να ανεβάσουν συνολικά τις τιμές στην περιοχή». Ειδικότερα ανέφερε πως από την περίοδο του κορωνοϊού μέχρι και πέρσι θα αγόραζαν ένα οικόπεδο που κόστιζε 100.000 στην τιμή των 300.000 ευρώ, με τα περισσότερα από αυτά τα χρήματα να δίνονται μετρητά. «Εγινε πανικός. Φέτος ανακόπηκε η τάση αυτή» υπογράμμισε.

Πρόσθεσε ότι οι Ελληνες εργολάβοι χάνουν περίπου το 30% της πιθανής πελατείας τους καθώς τα οικόπεδα που αγοράζουν οι Βούλγαροι τα διακινούν μέσω ομοεθνών μεσιτών τους σε συμπατριώτες τους παρακάμπτοντας τη μεσολάβηση των Ελλήνων επαγγελματιών, πλην κάποιων Ελλήνων μηχανικών που τους βοηθούν με την πολεοδομία.

Χαμένοι βγαίνουν τις περισσότερες φορές οι ντόπιοι και από την ανοικοδόμηση, καθώς όπως περιέγραψε η κ. Καραγιαννίδου, οι νέοι αγοραστές αρκετά συχνά προτιμούν να φέρουν τα υλικά αλλά και τα συνεργεία από τη Βουλγαρία. «Κάποιες εταιρείες βεβαίως με παράθυρα και κουφώματα από τις οποίες αγοράζουν οι Βούλγαροι εργολάβοι ανήκουν σε Ελληνες που έχουν μεταφέρει τις επιχειρήσεις τους από τη Θεσσαλονίκη στη γειτονική χώρα».

«Απέραντο εργοτάξιο»

Ο πρόεδρος των ξενοδόχων κ. Μιτζάλης εξέφρασε την ανησυχία του και για την υποβάθμιση του ίδιου του προορισμού. «Ο κόλπος της Νέας Περάμου έχει μετατραπεί σε απέραντο εργοτάξιο όπου χτίζονται συνεχώς σπίτια. Αλλάζει η φυσιογνωμία της περιοχής. Υποβαθμίζεται ο προορισμός γιατί αναπτύσσεται άναρχα».

Αντίστοιχες ανησυχίες μοιράζονται και άλλοι επαγγελματίες του τουρισμού. Η κ. Κατανά-Τσαλίκη τόνισε πως οι υποδομές δεν αντιστοιχούν στον ρυθμό ανάπτυξης της περιοχής. «Υπάρχει τεράστια κίνηση στα χωριά. Δεν υπάρχει πάρκινγκ. Για να διασχίσεις μια απόσταση ενός χιλιομέτρου με το αυτοκίνητο, μπορεί να κάνεις και μισή ώρα», περιέγραψε.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο Δήμος Παγγαίου καταλαμβάνει την 9η θέση σε έκδοση οικοδομικών αδειών καθώς μόνο το 2023 εκδόθηκαν 160 άδειες.

Η εικόνα του εργοταξίου που μεταφέρουν οι επαγγελματίες μεταφράζεται και σε αριθμούς. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο Δήμος Παγγαίου καταλαμβάνει την 9η θέση σε έκδοση οικοδομικών αδειών καθώς μόνο το 2023 εκδόθηκαν 160 άδειες. Ωστόσο, ο δήμαρχος Παγγαίου, Φίλιππος Αναστασιάδης, απορρίπτει το επιχείρημα περί έλλειψης υποδομών. «Οι βασικές υποδομές λειτουργούν μια χαρά. Ο βιολογικός καθαρισμός έχει τη δυνατότητα να “αντέξει” διπλάσιο αριθμό ατόμων. Σε ένα καλοκαίρι που η λειψυδρία ήταν το βασικό ζήτημα, οι κάτοικοι και επισκέπτες του δήμου μπορούσαν να απολαύσουν καθαρό νερό χωρίς πρόβλημα. Το επίπεδο των οδικών αξόνων είναι επίσης καλό», υποστήριξε, προσθέτοντας πως προβλήματα όπως η δυσκολία εύρεσης πάρκινγκ είναι αναμενόμενα όταν αναπτύσσεται τουριστικά ο τόπος.

Οι κάτοικοι της περιοχής είναι επίσης προβληματισμένοι, αν και το άμεσο όφελος από την αύξηση της κίνησης αυτής υπερτερεί των ανησυχιών τους. Μόνιμος κάτοικος της Νέας Περάμου που προτίμησε να διατηρήσει την ανωνυμία του σχολίασε πως η ποιότητα ζωής έχει υποβαθμιστεί σημαντικά καθώς υπάρχει περισσότερη φασαρία και δυσκολίες, όπως η έλλειψη πάρκινγκ, σε μια άλλοτε ήσυχη περιοχή. Διευκρίνισε ωστόσο πως αυτό είναι ένα τίμημα το οποίο οι περισσότεροι κάτοικοι που ζουν από τον τουρισμό είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν. «Ο τουρισμός φέρνει θόρυβο, αλλά και δουλειά. Ταβέρνες, ψησταριές, μαγαζάκια και ψαράδες. Ολοι κερδίζουν από την αυξημένη κίνηση. Μόνο όσοι δεν ασχολούνται με τον τουρισμό παραπονιούνται».