ΚοινωνικάΟικονομίαΠολιτικήΠρωτοσέλιδα
26.000 στρέμματα και δύο Κοινότητες χαρακτηρίστηκαν αρχαιολογικός χώρος!
«ΥΠΕΡΒΟΛΕΣ» στο όνομα του πολιτισμού;
Επιστολή μηχανικών: “Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα”
Συνεχίζονται οι προσπάθειες των μηχανικών με έδρα την Δημοτική Ενότητα Φιλίππων να «πείσουν» την πολιτική ηγεσία για τα «αναπτυξιακά αδιέξοδα» που δημιουργήθηκαν από τη στιγμή που 26.000 στρέμματα και δύο Κοινότητες χαρακτηρίστηκαν αρχαιολογικός χώρος. Μια απόφαση του 2012 που πολλοί λίγοι την κατάλαβαν αλλά πλέον ολοένα και περισσότεροι αντιλαμβάνονται τα προβλήματα που δημιουργεί ακόμη και στις πιο απλές οικοδομικές εργασίες.
Η επιστολή που δημοσιεύουμε υπογράφεται από τους μηχανικούς που εδρεύουν στις Κρηνίδες αλλά σίγουρα δεν αφορά μόνο αυτούς αλλά τους κατοίκους μιας ευρύτερης περιοχής.
Η επιστολή…
“Το παρόν αφορά σε θέματα που ταλανίζουν την ευρύτερη περιοχή του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων.
Σύμφωνα με την νομοθεσία ένας χώρος μπορεί να πάρει έναν χαρακτηρισμό , ως αρχαιολογικός χώρος, παραδοσιακός τόπος, ιστορικός τόπος, περιβαλλοντικός χώρος κοκ καθορίζοντας τα όρια του. Στην συνέχεια όπως προβλέπεται από την νομοθεσία μας, ορίζονται όροι και περιορισμοί δόμησης και χρήσης για την συγκεκριμένη περιοχή
Ο εν λόγω χώρος χαρακτηρίστηκε με τα ΦΕΚ 35 και 36 Β’ στις 3.2.1962 και περιλάμβανε έκταση εντός του αγροκτήματος του συνοικισμού των Κρηνίδων όπως φαίνεται στην αρχική διανομή του έτους 1938. Στη συνέχεια, με το ΦΕΚ 131_Α.Α.Π. 27.04.2012, έγινε επανακήρυξη-οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου, δεσμεύοντας έκταση πλέον των είκοσι έξι χιλιάδων στρεμμάτων, η οποία συμπεριλαμβάνει στο σύνολό της την έκταση τόσο του οικισμού των Κρηνίδων, όσο και της Λυδίας, που σημειωτέων είναι παλιοί οικισμοί αγροτικού χαρακτήρα. Στην συνέχεια με το ΦΕΚ 357 του 2013 ορίζονται οι ζώνες προστασίας Α και Β. Κατόπιν έγινε ο χαρακτηρισμός του αρχαιολογικού χώρου ως Μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO το έτος 2016. Σε αντίστοιχες περιπτώσεις οριοθέτησης αρχαιολογικών χώρων εξαιρέθηκαν οι οικισμοί (πχ περιοχές του Δήμου Παγγαίου).
Ανέκαθεν, χωρίς να γίνεται σαφές βάσει ποιου νομικού πλαισίου, πριν την έκδοση οικοδομικής άδειας στους οικισμούς Κρηνίδων και Λυδίας, οι οποίες δεν είχαν χαρακτηρισμό αρχαιολογικού χώρου, απαιτούνταν σχετική έγκριση από την αρχαιολογική υπηρεσία, η οποία περιορίζονταν ωστόσο είτε σε δοκιμαστικές τομές στο οικόπεδο, ή στην παρουσία κάποιου υπαλλήλου της υπηρεσίας κατά την εκσκαφή των θεμελίων του έργου, έτσι ώστε σε περίπτωση όπου βρίσκονταν αρχαιότητες να σταματούσε το έργο και να γίνονταν από πλευράς της υπηρεσίας οι κατάλληλες ενέργειες. Μέχρι σήμερα στην περιοχή των Φιλίππων δεν έχουν εκδοθεί ειδικοί όροι δόμησης, χρήσης γης και επιτρεπόμενες δραστηριότητες εντος της ζώνης Β, ώστε να προσδιορίζεται ο μορφολογικός χαρακτήρας της περιοχής.
Μετά τον χαρακτηρισμό του οικισμού ως αρχαιολογικός χώρος, απαιτείται πλέον η μορφολογική έγκριση για οποιαδήποτε οικοδομική εργασία, όπως:
- Έκδοση νέας άδειας δόμησης
- Τακτοποίηση με τον Ν.4495/2017
- Έκδοση άδειας νομιμοποίησης
- Έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας
- Εργασίες για τις οποίες δεν απαιτείται οικοδομική άδεια.
Το μείζον πρόβλημα είναι ότι για τον οικισμό δεν υπάρχει κάποια οδηγία σχετικά με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να τηρούνται, οπότε ο σχετικός έλεγχος από τους υπαλλήλους της υπηρεσίας γίνεται με καθαρά υποκειμενικά κριτήρια. Σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς οικισμούς που έχουν καθορισμένους όρους και περιορισμούς δόμησης.
Μείζον πρόβλημα έχει δημιουργηθεί με τον τελευταίο νόμο αυθαιρέτων Ν.4495/2017 που κατά την δημοσίευση του το Νοέμβριο 2017 στο άρθρο 116 παρ.9 κάνει μια αναφορά για τις προστατευόμενες περιοχές και συγκεκριμένα: « Αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους και στο άμεσο περιβάλλον μνημείων που προστατεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3028/2002, δύνανται να τακτοποιούνται με σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία προηγείται της υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος.».
Στη συνέχεια ζητούνται διευκρινήσεις και δημοσιεύονται το Μάιο του 2019 στο Ν.4610/2019 άρθρο 227 παρ.9. όσον αφορά τις διαδικασίες, χωρίς να έχει οριστεί η επιτροπή για τις περιπτώσεις της παρ.9α. Κατόπιν με την ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/43729/460/11-5-2020 ορίζεται η επιτροπή ελέγχου της παρ.9α. Και ακολουθεί η τελευταία οδηγία ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/61939/2576/25.6.2021. Ενώ οι δύο προηγούμενοι νόμοι (4014/2011, 4178/2013) δεν προέβλεπαν κάτι τέτοιο, ενώ έχει δημιουργηθεί ήδη ένα κενό στην ολοκλήρωση των τακτοποιήσεων από το 2017 έως το 2021.
Εξ ορισμού όλοι οι νόμοι των αυθαιρέτων αφορούν σε υπερβάσεις που έγιναν πριν την 28η Ιουλίου 2011. Η επανακήρυξη-οριοθέτηση του χώρου δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ στις 24 Απριλίου 2012. Παρά το γεγονός ότι οι υπερβάσεις έγιναν σε περίοδο που δεν ήταν αρχαιολογικοί χώροι οι εν λόγω οικισμοί, ο νόμος δεν κάνει κάποια διάκριση, όπως κάνει για παράδειγμα για τους οικισμούς που είναι χαρακτηρισμένοι ως παραδοσιακοί, για τις κατασκευές που έγιναν πριν τον χαρακτηρισμό τους. Αλλά ακόμα και να έκανε στην περιοχή αναφοράς δεν έχουν θεσμοθετηθεί μορφολογικοί κανόνες Παρακάτω γίνεται μία σύντομή αναφορά σε θέματα πολεοδομικού ενδιαφέροντος που απασχολούν την τοπική κοινωνία.
Σύντομη απαρίθμηση πολεοδομικών προβλημάτων…
- καθυστερήσεις στην έκδοση νέων αδειών λόγο ότι δεν υπάρχει σαφές πλαίσιο των μορφολογικών όρων δόμησης για την εκπόνηση των αρχιτεκτονικών μελετών και ο έλεγχος από την αρχαιολογική υπηρεσία να γίνεται με υποκειμενικά κριτήρια. Καθώς για την εκτέλεση οποιασδήποτε οικοδομικής εργασίας απαιτείται από τον ενδιαφερόμενο η έκδοση κάποιας μορφής οικοδομικής άδειας (άδεια δόμησης, ε.ε.μ.κ), σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα μικρής έκτασης εργασιών, η νομοθεσία προβλέπει την εκτέλεση τους χωρίς την απαίτηση κάποιας άδειας αλλά απαιτείται η έγκριση της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων που είναι χρονοβόρα διαδικασία.
- προβλήματα στις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων που έγιναν σαφώς πριν τον χαρακτηρισμό σε αρχαιολογικό χώρο, λόγο ότι δεν υπάρχει σαφές πλαίσιο των μορφολογικών όρων δόμησης με αποτέλεσμα κατασκευές να γνωμοδοτούνται προς κατεδάφιση ή διαμόρφωση, ακολούθως εκπονείται μελέτη διαμόρφωσης-πρότασης (η οποία είναι αμφίβολο αν θα εγκριθεί) για να αποφευχθεί η κατεδάφιση, αυτό δημιουργεί τεράστιες καθυστερήσεις λόγο των διαδικασιών, την έκδοση αδειών για την εκτέλεση των εργασιών με δυσανάλογο κόστος για τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Τα παραπάνω δημιουργούν κωλύματα στην ένταξη κατασκευών σε πρόγραμμα του εξοικονομώ και στις διαδικασίες μεταβιβάσεων.
- Επιπλέον ζήτημα που έχει προκύψει, είναι το θέμα των νομιμοποιήσεων κατασκευών που έγιναν σε χρονική στιγμή μετά την 28η Ιουλίου 2011 χωρίς κάποια άδεια. Για τις κατασκευές αυτές, υπάρχει πρόβλεψη στον νόμο, εάν δεν παραβιάζουν πολεοδομικές διατάξεις, να έχει την δυνατότητα ο πολίτης, καταβάλλοντας κάποιο πρόστιμο να προβαίνει στην άδεια νομιμοποίησης της κατασκευής. Αυτό το δικαίωμα δεν υφίσταται στους αρχαιολογικούς χώρους. Αν για παράδειγμα ένας πολίτης έχει κατασκευάσει οτιδήποτε εντός περιοχής χαρακτηρισμένης ως αρχαιολογικός χώρος, ακόμη και αν πρόκειται για κάποια αλλαγή που έγινε κατά την κατασκευή σε κτίσμα με οικοδομική άδεια, αυτό δεν μπορεί να νομιμοποιηθεί. Θα πρέπει ο πολίτης να το κατεδαφίσει, κατόπιν να ζητήσει έγκριση της αρχαιολογικής υπηρεσίας και κατόπιν αφού βγάλει νέα οικοδομική άδεια, να κατασκευάσει αυτό που μόλις κατεδάφισε.
Ενέργειες που έχουν γίνει από τους μηχανικούς που εδρεύουν στις Κρηνίδες…
Αντιμετωπίζοντας καθημερινά τα ίδια προβλήματα και με κοινή αντίληψη όσον αφορά στους τρόπους επίλυσής τους, όπως περιγράφονται παραπάνω, έγινε από πλευράς των μηχανικών που εδρεύουμε στην περιοχή συνάντηση με τον Δήμαρχο Καβάλας για να ενημερωθεί σχετικώς. Αφού ενημερώθηκε ο Δήμαρχος σε κατ’ ιδίαν συνάντηση, έλαβε σχετική επιστολή με σύντομη περιγραφή των προβλημάτων. Έγινε επίσης συνάντηση με μέλη του ΤΕΕ, υπαλλήλους της ΥΔΟΜ Καβάλας, και του Σ.Α και με τους προέδρους των τοπικών συμβουλίων των Δ.Δ. Κρηνίδων και Λυδίας ο οποίοι έχοντας γνώση των προβλημάτων από τους πολίτες της περιοχής έκαναν σχετική εισήγηση στο Δημοτικό συμβούλιο.
Το αίτημα μας είναι:
- Άμεσα να εξαιρεθούν τα αυθαίρετα που είναι πριν τον χαρακτηρισμό από αυτήν την διαδικασία, όπως ακριβώς ισχύει για τους παραδοσιακούς οικισμούς.
- Να εκδοθούν άμεσα όροι και περιορισμοί δόμησης για τα νέα κτίσματα
- Να επιτρέπεται η νομιμοποίηση νέων αυθαιρέτων εάν σε νόμιμο τμήμα του κτιρίου έχει προηγηθεί κατά την έκδοση της οικοδομικής άδειας σχετική γνωμοδότηση της αρχαιολογίας.
- Την ανάκληση των χαρτών του επανακαθορισμού των ορίων του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων και των ζωνών προστασίας. Τον επανασχεδιασμό αυτών με τον αποχαρακτηρισμό της έκτασης των ενεργών οικισμών των Κρηνίδων και της Λυδίας καθώς και των οδών που οδηγούν σε αυτούς από αρχαιολογικούς χώρους.»
